-
Wytwarzanie skojarzone – kogeneracja, trigeneracja, poligeneracja
-
Technologie poprawiające efektywność i elastyczność pracy instalacji skojarzonego wytwarzania i nowe metody skojarzonej generacji energii .
-
Dostosowanie układów skojarzonych do wykorzystywania nowych paliw lub paliw o gorszych parametrach jakościowych
-
Nowe lub udoskonalone technologie wykorzystania ciepła odpadowego lub niskotemperaturowego powstałego w wyników procesów technologicznych lub technicznych
-
-
Wysokotemperaturowe reaktory jądrowe.
-
Opracowanie i wdrożenie technologii wysokotemperaturowych reaktorów jądrowych do produkcji ciepła przemysłowego.
-
Wytwarzanie ciepła procesowego dla przemysłu i kogeneracji przy użyciu wysokotemperaturowych reaktorów jądrowych.
-
-
Rozwój technologii odgazowania, pirolizy szybkiej i wysokotemperaturowej
-
Opracowanie i wdrożenie technologii pirolizy szybkiej
-
Opracowanie i wdrożenie technologii pirolizy wysokotemperaturowej w szczególności
skojarzonych z hydrolizą wysokotemperaturową
-
-
Czysty węgiel
-
Nowe lub udoskonalone technologie wytwarzania energii elektrycznej z węgla zwiększające efektywność i/lub minimalizujące emisję zanieczyszczeń oraz konieczność składowania
niewykorzystanych ubocznych produktów spalania, a także zastosowanie technologii zgazowania węgla na potrzeby produkcji chemicznej oraz energetyki -
Wykorzystanie technologii eksploatacji metanu pokładów węgla, w tym również na etapie przedeksploatacyjnym kopalni
-
Wychwyt i utylizacja metanu odprowadzanego szybami i instalacjami wentylacyjnymi
-
Nowe technologie związane ze zgazowaniem węgla oraz technologie ogniw paliwowych z zestalonym elektrolitem tlenkowym, SOFC (ang. Solid Oxide Fuel Cell)
-
Termiczne przetwarzanie węgla kamiennego i brunatnego do postaci karbonizatów w skojarzeniu z wykorzystaniem ciepła do produkcji energii elektrycznej oraz ciepła
technologicznego i komunalno-sieciowego -
Produkcja karbonizatów, w szczególności: paliw kompozytowych, węgla bezdymnego, węgla aktywnego, bio węgla, węgla drzewnego, karbonizatów technicznych i organicznych
-
Intensyfikacja procesów zgazowania i pirolizy węgli i biomas z maksymalizacją produkcji gazu pirolitycznego o możliwie najwyższej zawartości wodoru
-
-
Rozwiązania poprawiające żywotność maszyn i urządzeń energetycznych oraz redukujące hałas
-
Nowe rozwiązania techniczne i materiałowe poprawiające żywotność maszyn i urządzeń energetycznych.
-
Nowe lub ulepszone metody monitorowania, predykcyjne i analizy stanu technicznego maszyn i urządzeń energetycznych, w tym również z użyciem SHM (Structural Health Monitoring).
-
-
-
Ograniczenie hałasu i drgań towarzyszących procesom generacji energii.
-
Nowe lub ulepszone metody i systemy monitorujące parametry wewnątrz kotłów energetycznych.
-
Nowe rozwiązania poprawiające możliwości techniczne sterowania pracą kotłów energetycznych.
-
Nowe rozwiązania poprawiające jakość energii elektrycznej.
-
-
Poprawa efektywności konwersji energii
-
Nowe lub ulepszone metody podnoszenia sprawności lub poprawy elastyczności wytwarzania energii.
-
Wykorzystanie ciepła odpadowego, niskotemperaturowego i innych form energii rozpraszanej, w tym energetyczne wykorzystanie hałasu i drgań.
-
Optymalizacja wytwarzania i wykorzystania energii poprzez nowoczesne systemy sterowania i monitoringu – systemy zarządzania energią.
-
Wykorzystanie nowych form lub metod konwersji energii (np. Energy Harvesting).
-
Zwiększenie wykorzystania napędów energooszczędnych (IE2, IE3, IE4) dla zmniejszenia energochłonności przemysłu
-
Zgazowanie stałych nośników energii pierwotnej dla maksymalizacji sprawności energetycznej połączone z eliminacją lub redukcją emisji metanu (CH4) oraz dwutlenku węgla (CO2)
-
Skojarzenie biodegradacji naturalnej z odzyskiwaniem biogazu
-
Zastępowanie technologii wykorzystania gazu ziemnego jako kopaliny na rzecz biogazu rolniczego i składowiskowego, pochodzącego z oczyszczalni ścieków oraz gazu pirolitycznego
oraz ze zgazowania węgla kamiennego i brunatnego. -
Przetwarzanie termiczne biomas oparte na wychwytywaniu węgla chemicznego w postaci węgla drzewnego czy biowęgla, skojarzone z wytworzeniem energii w oparciu o części lotne,
bez udziału lub zminimalizowanym udziale węgla pierwiastkowego. (BECCS -energia o ujemnym saldzie CO2)
-
-
Poprawa parametrów jakościowych paliw
-
Nowe lub ulepszone metody poprawienia wartości opałowej parametrów paliwa.
-
Monitorowanie zmian parametrów jakościowych paliwa w czasie rzeczywistym.
-
Nowe metody pozwalające utrzymać założone parametry paliwa w czasie rzeczywistym
-
Nowe metody regeneracji paliw stałych i płynnych niespełniających wymagań jakościowych.
-
-
Ogniwa paliwowe
-
Nowe technologie wytwarzania energii elektrycznej (również w skojarzeniu) z użyciem ogniw paliwowych (do zastosowań mobilnych lub stacjonarnych).
-
Konstrukcja nowych układów hybrydowych z wykorzystaniem ogniw paliwowych.
-
Nowe lub ulepszone ogniwa paliwowe.
-
-
Zaawansowana diagnostyka bloków energetycznych
-
Nowe metody diagnostyczne urządzeń ciśnieniowych oraz wirujących.
-
Technologie badań nieniszczących.
-
Monitorowanie parametrów bloków energetycznych przy pomocy nowych metod pomiarowych.
-
-
Systemy sterowania wytwarzaniem energii
-
Nowe urządzenia i systemy informatyczne służące do sterowania blokami energetycznymi.
-
Nowe lub ulepszone technologie i systemy wspierające projektowanie instalacji energetycznych.
-
Nowe lub ulepszone systemy wsparcia serwisu.
-
II. SMART GRIDS / INTELIGENTNE SIECI ELEKTROENERGETYCZNE
Obszar obejmuje rozwiązania zwiększające efektywność, pewność zasilania i bezpieczeństwo pracy sieci elektroenergetycznych przesyłowych i rozdzielczych. Obejmuje problematykę prowadzenia ruchu sieci, ochrony poszczególnych elementów i całej sieci przed awariami, ze szczególnym uwzględnieniem blackoutów, zagadnienia efektywności energetycznej i redukcji strat, właściwej integracji źródeł rozproszonych w sieci i zarządzania nimi, jak również inne zadania związane z zarządzaniem popytem i wdrożeniem nowych metod wyrównywania obciążeń oraz regulacji napięcia i innych parametrów jakości energii elektrycznej, a także kwestie związane z zabezpieczeniem informatycznym sieci (cyberbezpieczeństwem). Osiągnięcie wysokiego poziomu inteligencji sieciowej możliwe jest przez wykorzystanie inteligentnych technik pomiarowych, metod sterowania, a także stosownych narzędzi informatycznych, w tym efektywnych i bezpiecznych rozwiązań oraz środków teleinformatycznych.
-
Inteligentne rozwiązania w sieciach elektroenergetycznych
-
Inteligentna automatyka zabezpieczeniowa i restytucyjna w systemach elektroenergetycznych
-
Inteligentne narzędzia wykorzystywane dla optymalizacji pracy i sterowania sieciami przesyłowymi i dystrybucyjnymi
-
Inteligentne systemy wsparcia decyzji operatorskich
-
Inteligentne i adaptacyjne układy pomiarowe i decyzyjne dla potrzeb Smart Grids
-
Systemy automatyzacji i zabezpieczeń rozległych sieci przesyłowych i rozdzielczych, w tym z wykorzystaniem układów WAMS, FACTS, HVDC itp.
-
Inteligentne systemy wydzielania pracy wyspowej oraz ponownej synchronizacji z systemem elektroenergetycznym
-
Elektrownie wirtualne (Virtual Power Plants) i ich wykorzystanie do regulacji pracy systemu elektroenergetycznego oraz rozproszonych źródeł energii o różnej mocy
-
Środki, metody i algorytmy zarządzania popytem na energię elektryczną (Demand Side Response, Demand Side Managment)
-
Interfejsy energetyczne wielu nośników energii, ich zasilanie i opomiarowanie
-
Integracja rozproszonych źródeł energii oraz zasobników energii z systemem elektroenergetycznym
-
Inteligentne zarządzanie zasobami rozproszonymi
-
Rozproszone systemy monitorowania jakości energii elektrycznej
-
Metody i środki poprawy efektywności energetycznej oraz redukcji strat energii w sieciach przesyłowych i rozdzielczych, w tym produkty, usługi oraz narzędzia inżynierskie
-
Integracja sieci elektroenergetycznych, sieci telekomunikacyjnych oraz systemów informatycznych tworzących inteligentne sieci elektroenergetyczne
-
Rozwój metod i algorytmów predykcji nasłonecznienia oraz wietrzności na potrzeby integracji źródeł OZE w ramach inteligentnych sieci elektroenergetycznych
-
-
Smart metering i teleinformatyka w energetyce
-
Cyfrowe systemy pomiarowe, w tym systemy zdalnego opomiarowania (Advanced Metering Infrastucture – AMI) – nowe konstrukcje elementów AMI, technologie komunikacji i inteligentne oprogramowania Systemów Centralnych AMI, interoperacyjność i wymienność elementów AMI
-
Rozwój nowych technik i technologii transmisji danych dla potrzeb elektroenergetyki
-
Rozwój technik zabezpieczenia cyberbezpieczeństwa instalacji związanych z pomiarem i zarządzaniem sieciami Smart Grid.
-
Rozwój nowych technik cyberbezpieczeństwa (Cybersecurity) – rozwój oprogramowania, urządzeń i usług bezpieczeństwa informatycznego w elektroenergetyce
-
Integracja systemów opomiarowania i odczytu wielu mediów (prąd, woda, gaz, ciepło), w tym rozwiązania dla Smart Cities
-
Zastosowania układów PMU (Phasor Measurement Units) w sieciach przesyłowych i rozdzielczych
-
-
E-mobility
-
Wykorzystanie baterii pojazdów elektrycznych jako zasobników energii w optymalizacji pracy sieci elektroenergetycznych
-
-
Metody i technologie magazynowania energii z wykorzystaniem różnych nośników
-
Wykorzystanie nadmiaru energii do produkcji nośników umożliwiających magazynowanie paliw alternatywnych (w tym m.in. wodoru i metanu syntetycznego)
-
Nowe lub ulepszone technologie magazynowania energii
-
Nowe technologie poprawiające efektywność źródeł szczytowo-pompowych
-
Nowe lub ulepszone technologie magazynowania energii z wykorzystaniem powietrza oraz energii ze sprężonych gazów
-
Magazynowanie energii z zastosowaniem materiałów zmiennofazowych
-
Innowacyjne technologie magazynowania energii z wykorzystaniem związków chemicznych, w tym akumulatory ciepła
-
Nowe rozwiązania w zakresie akumulatorów i baterie, w tym litowo-jonowych, kwasowych i przepływowych, superkondensatory EDLC oraz LIC,
-
Zarządzane automatyczne / zdalnie systemy umożliwiające płynną regulację podaży i popytu dla odnawialnych źródeł energii poprzez magazynowanie energii
-
Integracja magazynów energii z krajową siecią energetyczną na różnych poziomach napięć, w tym identyfikacja barier i koncepcji ich usuwania niezbędnych dla upowszechnienia technologii magazynowania energii
-
Integracja magazynów energii z instalacjami OZE
-
Mobilne magazyny energii w postaci ciepła wysokotemperaturowego – optymalizacja produkcji ciepła w stosunku do zapotrzebowania lokalnych układów kogeneracyjnych
-
Wykorzystanie zasobników energii w rozproszonych układach hybrydowych (w tym m.in. baterie, zasobniki kinetyczne – koło zamachowe, baterie akumulatorów z magazynowaniem wewnętrznym, elektrownie wodne pompowe)
-
Wykorzystanie magazynów energii do świadczenia usług systemowych (kompensacja mocy biernej, harmonicznych, redukcja kołysania mocy oraz zmian napięcia, redukcja obciążeń szczytowych)
-
Zarządzanie ładowaniem pojazdów elektrycznych
-
Terminale szybkiego ładowania akumulatorów
-
Opracowanie sposobów rozwoju sektora elektromobilności w kontekście pracy sieci elektroenergetycznych
-
-
Technologie magazynowania energii nowej generacji
-
Superkondensatory – badania w kierunku opracowania nowego typu urządzeń w celu stworzenia możliwości ich zastosowania w energetyce
-
Poszukiwanie nowych rozwiązań pozwalających na skalowanie technologii różnych magazynów energii i metod zwiększających efektywność i żywotność magazynów
-
Badania i rozwój nowego typu materiałów lub technologii stosowanych w procesie magazynowania energii w celu zwiększenia jego bezpieczeństwa i efektywności
-
Technologie magazynów niklowo-cynkowe jako technologia sprzyjająca wykorzystaniu krajowych złóż ród cynku i niklu
- Nowe technologie magazynowania energii z wykorzystaniem lokalnych zasobów biometanu oraz gazu syntezowego
-
Obszar ten dotyczy wykorzystania dostępnych lokalnie odnawialnych źródeł energii i paliw, w celu zwiększenia niezależności energetycznej określonego obszaru (w tym autonomiczne regiony energetyczne) oraz stosowania nowych, efektywnych technologii w zakresie produkcji i przetwarzania i magazynowania energii ze źródeł odnawialnych oraz otrzymywania paliw płynnych w celu zmniejszenia zapotrzebowania na energię ze źródeł konwencjonalnych. Energia może być wytwarzana niezależnie z każdego źródła, w oparciu o inteligentne synergiczne układy modułowe łączące kilka takich samych źródeł lub różnorodne źródła energii odnawialnej komponowane pod względem parametrów technicznych, w zależności od miejscowego potencjału i dostępności wybranych źródeł energii (w tym m.in. synergia OZE z budownictwem). Główny cel działań w niniejszym sektorze to poprawa efektywności generacji energii.
-
Energia wiatrowa
-
Optymalizacja budowy lokalnych elektrowni wiatrowych w skali mikro i mini
-
Innowacyjne technologie wytwarzania energii elektrycznej z energii wiatru mające na celu zwiększanie sprawności procesu konwersji energii wiatru na energię elektryczną (m.in. turbiny wiatrowe z pionową osią obrotu)
-
Rozwój oraz doskonalenie narzędzi do prognozowania wytwarzania energii z elektrowni wiatrowych
-
Nowe lub ulepszone technologie z zakresu morskiej energetyki wiatrowej (offshore), przyczyniające się do zwiększenia sprawności konwersji energii wiatru do energii elektrycznej lub zmniejszenia kosztów inwestycyjnych.
- Prace rozwoje nad alternatywnymi technologiami wiatrowymi – bezmasztowymi
-
- Energia słoneczna
-
Innowacyjne technologie solarne umożliwiające wytwarzanie ciepła
-
Ogniwa fotowoltaiczne oparte na nowych materiałach oraz inne nowe technologie pozwalające na wytwarzanie energii ze źródeł solarnych
-
Nowe technologie umożliwiające poprawę sprawności wytwarzania energii oraz innych cech eksploatacyjnych w konwencjonalnych ogniwach fotowoltaicznych
- Opracowanie i wdrożenie optymalnych rozwiązań dla wielokierunkowego wykorzystania terenów farm fotowoltaicznych, w szczególności agrofotowoltaiki.
-
- Energia wodna
-
Opracowanie nowych wydajnych technologii umożliwiających wykorzystywanie wody jako surowca energetycznego z ograniczaniem ich negatywnego wpływu na zmiany środowiska
naturalnego -
Prace rozwojowe nad technologią mobilnych technologii hydroenergetycznych (jednostek unoszących się w prądzie rzecznym)
-
Poprawa sprawności w układach konwersji energii wody na energię elektryczną.
-
- Energia geotermalna
-
Wydajna i przyjazna dla środowiska, produkcja energii w oparciu o ciepło geotermalne
-
Nowe technologie poszukiwania i eksploatacji wód geotermalnych, w tym technologie zagospodarowania zużytych wód geotermalnych.
-
Geotermalne wykorzystanie nieczynnych, głębokich otworów wiertniczych.
-
Wykorzystanie ciepła wód podziemnych i powierzchniowych do wytwarzania energii cieplnej z wykorzystaniem pomp ciepła wielkich mocy (> 1MW)
-
Opracowanie metodyki wdrożenia innowacyjnej technologii akumulacji i poboru ciepła w poziomach wód podziemnych (technologia ATES – aquifer thermal energy storages)
-
- Biomasa, biogaz, biopaliwa i inne nośniki energii pochodzące z przetwarzania biomasy odpadowej pochodzenia roślinnego i zwierzęcego oraz innego rodzaju biomasy roślinnej z wykluczeniem nadmiernej eksploatacji obszarów leśnych
-
-
Innowacyjne procesy i technologie dotyczące obróbki wstępnej biomasy i pozyskania surowców biomasowych
-
Nowe technologie poprawy jakości biomasy oraz nowe technologie pozwalające na efektywną obróbkę wstępną biomasy za pomocą metod fizycznych i/lub chemicznych, umożliwiające
intensyfikację procesów otrzymywania biopaliw ciekłych i gazowych oraz biopłynów do zastosowań stacjonarnych -
Nowe lub ulepszone technologie produkcji biogazu (w tym m.in. rozwój i badania nad procesami oczyszczania biogazu do biometanu z jednoczesnym opracowaniem metod
wykorzystania odpadowego CO2, produkcja bionawozów – rolnictwo energetyczne) -
Rozwój technologii mających na celu przygotowanie i zatłaczanie biometanu do sieci dystrybucyjnej i bezpośredniej
-
Nowe lub ulepszone technologie zgazowania biomasy do celów energetycznych (w tym m.in. innowacyjne technologie małoskalowe – do 5MW do spalania biomasy z wyłączeniem
współspalania) -
Nowe i ulepszone technologie odgazowania biomasy do celów energetycznych, ciepłowniczych lub obu tych celów łącznie; połączone z produkcją węgla drzewnego, biowęgla jako nawozu naturalnego lub węgla aktywnego
-
Innowacyjne procesy prowadzące do otrzymywania biopaliw ciekłych i biokomponentów, innych związków chemicznych z biomasy drugiej i dalszych generacji
-
Nowe lub ulepszone technologie spalania lub zgazowania całkowitego osadów i pozostałości po uprzednim wykorzystaniu w biogazowni. Przetworzenie pozostałości popiołowych.
-
- Biogazownie
-
-
Analizy wykorzystania bioodpadów na terenach gmin wiejskich
-
Analizy możliwości upraw roślin energetycznych na ziemiach niskiej klasy w kontekście wykorzystania ich w biogazowniach i badanie wpływu zwiększonej ilości upraw roślin
energetycznych na ceny żywności w kraju -
Analizy wykorzystania bioodpadów miejskich w biogazowniach, (analiza możliwości segregacji odpadów biodegradalnych na terenach miejskich)
-
Technologie otrzymywania biopaliw i biopłynów umożliwiające zmniejszenie ilości produktów odpadowych i ubocznych
-
Produkcja paliw, biopolimerów substancji chemicznych i nawozów w oparciu o wydzielanie i/lub syntezę wartościowych związków chemicznych w procesach
biorafineryjnych -
Opracowanie koncepcji budowy rafinerii biomasy (biorafinerii) w warunkach polskich
-
- Wytwarzanie energii elektrycznej z otaczających źródeł odnawialnych z zastosowaniem metod z zakresu „energy harvesting”
Obszar ten obejmuje przyjazne w użytkowaniu technologie i systemy, których zastosowanie przyczyni się do zwiększenia efektywności energetycznej oraz poprawy jakości zasilania odbiorców w sieciach dystrybucyjnych niskiego napięcia, do których przyłączone są instalacje prosumenckie . Badania powinny zmierzać do stworzenia warunków rozwoju i upowszechnienia tych rozwiązań oraz aktywizacji grupy konsumenckiej do ich wprowadzania.
-
Prosumenckie źródła energii
-
Innowacyjne, wysokosprawne urządzenia i systemy mikrogeneracyjne ciepła i/lub energii elektrycznej, wykorzystujące dowolne źródła energii pierwotnej
-
Zintegrowane układy do wytwarzania różnych nośników energii: energii elektrycznej, ciepła, chłodu
-
Wysokosprawne systemy konwersji i użytkowania energii w małej skali, usytuowane w pobliżu lub bezpośrednio u użytkownika
-
Nowe, innowacyjne źródła odnawialne małej mocy zintegrowane z zasobnikami energii
-
Innowacyjne efektywne energetycznie o zdefiniowanej i mierzalnej efektywności ,tanie i łatwe w obsłudze, prosumenckie mikrosystemy energetyczne
-
Wykorzystanie innowacyjnych rozwiązań technologicznych w mikroźródłach: fotowoltaicznych (w tym nowe materiały do zastosowań w fotowoltaice), ogniwach paliwowych, biologicznych i mikrobiologicznych, wykorzystujących zjawiska termoelektryczne, piezoelektryczne i in. do wytwarzania energii elektrycznej i ciepła.
-
Nowe mobilne źródła energii elektrycznej (środki transportu lądowego i wodnego) w odniesieniu do magazynowania energii elektrycznej i zwiększania niezawodności zasilania układów prosumenckich.
-
Nowe systemy umożliwiające wykorzystanie energii poprocesowej w skali mikro
-
Innowacyjne systemy wykorzystujące cieki, prądy wodne, itp. do produkcji energii elektrycznej na potrzeby odbiorcy i systemów lokalnych
-
-
Instalacje prosumenckie i sieci rozdzielcze niskiego napięcia z generacją rozproszoną
-
Nowe metody integracji źródeł i zasobników energii elektrycznej oraz ciepła w mikroinstalacjach, małych instalacjach oraz klastrach energii / autonomicznych regionach energetycznych Nowe systemy zarządzania i sterowania pracą sieci niskiego napięcia ze źródłami i zasobnikami energii
-
Wykorzystanie mikroźródeł na potrzeby regulacji napięcia w sieci.
-
Nowe środki i rozwiązania do poprawy efektywności zasilania dla różnych nośników energii, w tym regulacja napięcia i rozpływów mocy czynnej i biernej w sieciach z dużym udziałem mikroźródeł.
-
Wykorzystanie zasobników energii, w tym zasobników mobilnych, do wspomagania zarządzania energią oraz do realizacji usług pomocniczych związanych z poprawą jakości zasilania.
-
Rozwój nowych usług (w tym narzędzi inżynierskich) do projektowania nowych technologii dla energetyki prosumenckiej.
-
-
Technologie informatyczne w energetyce prosumenckiej
-
Nowe technologie informatyczne w określaniu warunków przyłączenia oraz prognozy pracy sieci elektroenergetycznych z udziałem energetyki prosumenckiej (Virtual Power Plants).
-
Nowe technologie GIS w sieciach niskiego napięcia.
-
Nowe systemy wspomagania energetyki prosumenckiej.
-
Inteligentne systemy obsługi prosumenta z udziałem domowych sieci komputerowych typu HAN.
-
Rozwój otwartych protokołów i standardów wymiany danych w sieciach i instalacjach energetycznych.
-
- Opracowanie modeli wdrożeniowych tzw. wysp energetycznych w oparciu o lokalne źródła nośników pierwotnych np. biomas w ramach małej energetyki, w szczególności dla potrzeb małych
społeczności lokalnych oddalonych od centrów produkcji i dystrybucji energii.
VI. ENERGIA Z ODPADÓW, PALIW ALTERNATYWNYCH I OCHRONA ŚRODOWISKA
-
Zagospodarowanie odpadów powydobywczych, przemysłowych i komunalnych
-
Rozwój technologii energetycznego zagospodarowania odpadów w procesach WtE, (w tym w układzie skojarzonym).
-
Rozwój technologii oczyszczania gazów powstałych w procesie energetycznego zagospodarowania odpadów w zakresie optymalizacji kosztów wytworzenia i możliwości ich
zagospodarowania. -
Badania nad przygotowywaniem nowych mieszanek odpadów pozwalających na zwiększenie ich wartości opałowej a przez to możliwość zastosowania w energetyce.
-
Innowacyjne systemy do wytwarzania energii elektrycznej (także w skojarzeniu) z wykorzystaniem węglowodorów odpadowych (waste hydrocarbons) oraz wodoru będącego
produktem ubocznym (byproduct hydrogen) w procesach technologicznych (np. produkcja kwasu solnego, nawozów, rafinerie). -
Rozwój technologii energetycznego zagospodarowania odpadów powydobywczych – głównie mułów węglowych, przerostów i węgli pozaklasowych.
-
Nowe i ulepszone technologie przetwarzania odpadów z górnictwa węgla kamiennego i brunatnego na kruszywa budowlane dotychczas pozyskiwane ze środowiska np. skały płonnej
na keramzyt, przerosty na wypełniacze betoniarskie.
-
-
Zgazowanie paliwa
-
Rozwój technologii pirolizy i zgazowania w kierunku energetycznym jak również w kierunku pozyskiwania szeregu paliw otrzymywanych różnymi metodami.
-
Rozwój technologii oczyszczania gazu po procesie zgazowania pozwalającej na bezpośrednie zastosowanie jednostek wytwórczych (w tym ogniw paliwowych i turbin gazowych) do wytwarzania energii.
-
Rozwój technologii zgazowania pozwalającej na stosowanie w tym samym urządzeniu różnych paliw np. biomasy i odpadów (w tym m.in. zgazowanie ze złożem fluidalnym).
-
Innowacyjne układy wykorzystujące procesy biologicznej i termicznej gazyfikacji z zastosowaniem rozwiązań dotyczących oczyszczania i uszlachetniania wytwarzanego gazu.
-
-
Redukowanie i zagospodarowanie związków szkodliwych z emisji i produktów ubocznych z procesu wytwarzania energii
-
Nowe technologie redukujące szkodliwe gazy w procesie wytwarzania energii wykorzystujące procesy chemiczne i fizyczne.
-
Nowe lub ulepszone technologie dotyczące minimalizacji wytwarzania oraz użytkowego zagospodarowania ubocznych produktów spalania (UPS).
-
Nowe lub ulepszone technologie redukcji/ zagospodarowania związków szkodliwych z emisji, w tym NOx (także metody redukcji poślizgu amoniaku), SOx, pył, metali ciężkich, ditlenku węgla (CCU).
-
-
Paliwa alternatywne
-
Nowe lub ulepszone procesy konwersji biomasy lub odpadów do paliw o parametrach umożliwiających bezpieczne zastosowanie w obecnie produkowanych jednostkach wytwórczych.
-
Nowe lub ulepszone procesy wytwarzania płynnych (ciekłych i gazowych, w tym biowodoru) paliw alternatywnych do celów energetycznych z wybranych odpadów (lub innych niezagospodarowanych materiałów) jako surowca – procesy WtL („waste to liquid”).
-
Nowe lub ulepszone technologie związane z wykorzystaniem sprężonego gazu ziemnego (CNG) i skroplonego gazu ziemnego (LNG)
-